Bài học xưa thấm thía trong kinh doanh

Tại sao chúng ta bắt được cá, khi cá bơi lội nhanh hơn chúng ta? Câu trả lời là do chúng ta biết được qui luật tự nhiên của cá. Cũng thế, sở dĩ chúng ta bị bắt là do thị trường biết rõ qui luật tự nhiên của chúng ta.

Vào những năm 60 của thế kỷ trước, ở đường Bà Triệu (Quy Nhơn) có một Sư kê được mọi người kính trọng là "Thầy già". Thầy quê Hải Dương, trước dạy học (chữ Hán), khi đi đá gà Thầy mặc áo dài khăn đóng, ăn trầu. Thầy không nuôi nhiều gà, chừng 5, 6 con cả trống mái, chung quanh Thầy lúc nào cũng có cả chục người , vừa Sư kê, vừa đệ tử.

Mấy mươi năm sau, một trong những người ngồi hóng chuyện ngày xưa, mới hiểu được "Tâm ý" của Thầy khi dặn dò: "Thầy chỉ mong con xác định lòng mình 2 điều":

1. Nếu Đá gà với mục đích kiếm tiền, thì chỉ cần biết cách coi người. Con nên nhớ: "Người biết cầm gà, biết cáp độ" đáng sợ hơn "con gà".

2. Nếu muốn Đá gà ở cảnh giới cao hơn, thì phải coi Gà nòi là một đạo. "Đạo Gà nòi" cũng chính là "Đạo của Tự nhiên": Khi nào con nhìn ra được qui luật tự nhiên của con gà, thì con sẽ nhìn ra được lẽ thắng bại của con gà.

Bài học thứ nhất, tôi chứng nghiệm được ngay khi còn ở quê nhà. Riêng bài học thứ hai phải mất hơn 30 năm, trải qua nhiều bài học khác nhau trong đời, mới đạt được chỗ thấy của Thầy: "Đạo của Tự nhiên: Thấy núi là núi, thấy nước là nước". Bao nhiêu năm qua, một cách thầm lặng, tôi cố sức đi tìm "Quy luật tự nhiên" của con người là gì, mà mọi người khi đã bước chân vào Thị trường đều phải thua?

Market maker dùng cách gì để có thể bẫy được đám đông như thế? Tại sao mỗi khi đứng ngoài hoặc làm demo trade thấy thắng dễ dàng, nhưng hễ trade thật: Mỗi khi Buy/Sell (Mua/Bán) rồi thị trường đều đi nghịch lại, nhưng đến chỗ đặt Stoploss (Cắt lỗ) thì lại đổi chiều, làm như có người đứng sau lưng để quan sát hành động của chúng ta vậy ?

Cả ngày vật vờ, ngày ăn không ngon, đêm ngủ không yên, nhiều đêm giật mình mồ hôi ra ướt áo. Câu hỏi tưởng chừng đơn giản: Tại sao chúng ta bắt được cá, khi cá bơi lội nhanh hơn chúng ta? Câu trả lời là do chúng ta biết được qui luật tự nhiên của cá. Cũng thế, sở dĩ chúng ta bị bắt là do thị trường biết rõ qui luật tự nhiên của chúng ta.

Ngày mới vào Thị trường Vàng&Ngoại tệ: Chỉ biết thấy thấp BUY lên, thấy cao SELL xuống. Vậy mà lại có thể thắng được chút đỉnh, nghĩ chắc vài năm có thể đến gần Bill Gates. Càng vào sâu, học hỏi được nhiều từ tài liệu, sách vở…cảm kích bởi biết bao lời dạy khôn ngoan của các bậc Thiện tri thức dày dạn kinh nghiệm. Gần như 24h mỗi ngày đều đắm chìm trong suy luận, dự đoán… Nghiên cứu Charts, News, comments… phân tích, tổng hợp Foundation, Technical.

Từ đó mới hiểu ra chân lý trading: "Cao không phải là cao đơn thuần SELL xuống được. Ngược lại, thấp không phải là thấp đơn thuần BUY lên ngay". Càng thâu thập nhiều dữ kiện, càng trở nên mơ hồ: Không biết lúc nào để BUY lên, lúc nào phải SELL xuống. Tâm trạng luôn hoang mang, bất ổn. Lúc nào nào cũng bị dằn vặt, hối hận vì những điều đã làm hay không làm.

Đến một ngày như người bừng tỉnh khỏi cơn mê: Té ra tất cả diễn biến đều là tấn tuồng của "huyễn mộng, bào ảnh" của "Lưới bắt cá: Tạo cá để bắt".

Nay một mình đạt chỗ tịch tĩnh y nhiên, bổn lai diện mục: "Mỗi ngày ta đến đây : Tâm dửng dưng đối cảnh. Lòng không chờ đợi gì. Chỉ đơn giản không để bị lừa: "Mua ở chỗ thấp" "Bán ở chỗ cao". Bắt cá thì phải dùng lưới. Lưới phải đủ lớn để cá quẫy mà không bị rách, Chỉ có vậy !"

Nay bài học đã được ghi lại tặng người hữu duyên. Chúc các bạn may mắn!

( Michael Pham )